OMLINE

Namaskāra

Wiele osób rozpoczyna praktykę asan powitaniem słońca, czyli sūryanamaskāra. Sūrya – znaczy słońce, namaskāra tłumaczy się najczęściej jako „adoracja”, „hołd” lub „powitanie”. Ale według niektórych namaskāra pochodzić może z połączenia „na„, „ma” oraz „kāra” i można je tłumaczyć jako „nie moje działanie”. Namaskāra zatem byłoby aktem poddania się, wyrzeczenia się działania, całkowitego odpuszczenia sprawczości.   […]

Nāḍīśodhana

Technika oddechowa, której celem jest oczyszczenie nāḍī – czyli kanałów energetycznych. Więcej patrz – anuloma viloma

Niyama

Słowo niyama tłumaczy się zwykle jako „ograniczanie”, „kontrolowanie”, „ograniczanie” „konieczność” lub „powinność”. Do języka jogi trafiło ono głównie za sprawą Patañjalego, który uznaje niyamy za jeden z ośmiu członów/narzędzi (aṅga) praktyki jogi, obok takich praktyk, jak np. āsana, prāṇāyāma czy dhyāna (medytacja). Autor Yogasūtr wymienia pięć takich powinności: śauca (czystość ciała i umysłu), santoṣa (zadowolenie, […]

OM

Praktyce jogi towarzyszy czasem intonowanie mantr, które z reguły rozpoczyna i kończy dźwięk OṂ. Wymawia się go w istocie A-U-M i jest on jedną z najstarszych mantr. Tradycyjnie uważa się, że mantra OṂ została „zasłyszana” przez mędrców medytujących u podnóża Himalajów. Przypisuje się jej więc wielką moc. Według niektórych to właśnie z dźwięku OṂ powstał […]

Prakāśa

Prakāśa w Sanskrycie znaczy dosłownie „jasność”, „świetlistość” lub „światło”. W języku jogi słowo to jest jednak często także używane jako synonim terminu sattva, a więc stanu wewnętrznej jasności i idealnej równowagi, którego nie zakłóca ani pobudzenie (rajas) ani apatia (tamas). Termin ten występuje kilka razy w Yogasūtrach Patañjalego. Jego zdaniem na przykład, dzięki praktyce prāṇāyāmy […]

Prāṇa

Prāṇa to nie tylko termin wieloznaczny, ale także głęboko osadzony w hinduizmie oraz teorii jogi i Ajurwedy.  W zależności od kontekstu tłumaczy go się jako „siła życiowa”, „energia”, „wigor”, „oddech” lub „wdech”. Samo słowo powstało z połączenia przedrostka „pra”, który znaczy oznacza ruch do przodu, oraz słowa „ana”, które oznacza oddech. Zgodnie z teorią jogi […]

Prāṇāyāma

„Prāṇa” znaczy oddech, „ayāma” to kontrola; prāṇāyāma zatem to kontrola oddechu. Prāṇāyāma jest jedną z najstarszych udokumentowanych praktyk jogi. Była praktykowana jako rodzaj tapas (praktyki ascetyczne, dyscyplinujące) już w czasach historycznego Buddy (2500 lat temu). Jeszcze wcześniej o znaczeniu oddechu w praktyce kontroli umysłu wspomina Chāndogyopaniṣad.  Kilka wieków później Mahābhārata wymienia prāṇāyāmę jako jedną z […]

Prātibha

Prātibha znaczy “intuicja”, „inspiracja” lub „przebłysk zrozumienia” i jest pojęciem używanym zarówno w teorii jogi, tantrze, jak i hinduskiej poetyce (kāvyaśāstra). Według tej ostatniej prātibha to intuicja, której źródeł szukać należy w poprzednich wcielaniach i która jest podstawą wszelkiej poetyckiej twórczości. W tantrze z kolei prātibha kojarzona jest m.in. z intuicyjnym geniuszem twórczym Śivy i […]

Pratyāhāra

Termin pratyāhāra w języku jogi tłumaczony jest jako „wycofanie [zmysłów]”, a praktyka tak nazywana stanowi jeden z ośmiu członów jogi (aṣṭaṅga) w klasycznej jodze Patañjalego. Samo słowo jest połączeniem przedrostka prati (do siebie) oraz rzeczownika āhāra (zabieranie). W Yogasūtrach czytamy, że pratyāhāra powstaje, gdy  nasze zmysły „nie wchodzą w kontakt ze swymi przedmiotami zmysłów” (svaviṣayāsaṃprayoge) […]

Rāga

„Przywiązanie jest [wynikiem] doświadczenia przyjemności” – twierdzi Patañjali (sukhānuśayī rāgaḥ || YS 2.7 ||). Coś, co było dla nas źródłem radości, przyjemności czy szczęścia pozostawia w naszym umyśle trwały ślad (saṃskāra). Dążymy to powtarzania tego doświadczania, zakładając, że wraz z nim wróci poczucie szczęścia (sukha). Tak właśnie powstaje rāga (przywiązanie, pragnienie). Kiedy na przykład nie […]