OMLINE

Layayoga

Słowo laya dosłownie znaczy „rozpuszczać się”, „topnieć”, „znikać” lub „być wchłoniętym”. Czasem tłumaczy się je po prostu jako „brak aktywności umysłu”. Layayoga to zatem joga, w której następuje zatrzymanie funkcji konwencjonalnie rozumianego umysłu lub jego „rozpuszczenie”. Co do tego, jak stan taki osiągnąć, istniały jednak różne podejścia w zależności od epoki i tradycji, w której […]

Mahāmudrā

Maha znaczy „wielki” mudrā to „pieczęć” lub „zamek”. Mahāmudrā jest jedną z najstarszych, udokumentowanych praktyk haṭhayogi. W przeciwieństwie do popularnych współcześnie mudr, które polegają na specyficznym ułożeniu dłoni (mudrā znaczy także „gest”), mahāmudrā jest w istocie techniką oddechową. Łączy w sobie trzy elementy: pozycję jogiczną (āsana), założenie bandhy oraz wstrzymanie oddechu (kumbhaka). Najstarszym tekstem, w […]

Mahāvrata

W Sanskrycie vrata oznacza ślubowanie, przyrzecznie, przysięgę. Mahāvrata zatem to wielkie przyrzecznie lub wielka przysięga. U Patañjalego pojęcie mahāvrata występuje w kontekście yam – czyli zasad etycznych jogi. Najpierw autor Yogasūtr wymienia yamy – ahiṃsā, (niekrzywdzenie), satya (prawdomówność), asteya (niekradzenie), brahmacarya (powściągliwość) oraz aparigraha (niegromadzenie) (YS. 2.30) – aby następnie podkreślić ich powszechność, nieodwołalność i […]

Mantra

Mantra spełnia szczególną rolę w kulturze Indii, a więc z natury rzeczy także w jodze. Samo słowo wywodzi się od czasownika √man (myśleć, wiedzieć), a więc mantra jest narzędziem myślenia lub dążenia do wiedzy. Według jednej z tradycji, którą można odnaleźć już w Wedach świat wyłonił się z dźwięku. Dźwięk ten, a właściwie wibracja, miał […]

Maitrī

Medytacja kojarzy się zwykle z odcięciem się od świata zewnętrznego i kierowaniem uwagi do wewnątrz. Tak zresztą zwykle jest opisywana w jodze klasycznej. W Yogasūtrach Patañjalego cel jogi definiowany jest jako uspokojenie poruszeń świadomości (yogaś cittavṛttinirodhaḥ) (YS 1.2). Jednak także w tym samych Yogasūtrach pojawia się wyraźna wskazówka, że warunkiem osiągnięcia wewnętrznego spokoju jest praca […]

Mitāhāra

Słowo āhāra znaczy jedzenie, mita oznacza „umiar”, „powściągliwość”, „wstrzemięźliwość”.  Mitāhāra można przetłumaczyć jako „umiar w jedzeniu”. Umiejętność przestrzegania dyscypliny podczas spożywania posiłków jest cechą powszechnie uznawaną za ważną zarówno w jodze jak i Ajurwedzie. Według Haṭhapradīpiki brak umiaru w jedzeniu (atyāhāra) stanowi jedną z przeszkód na drodze jogi (HP 1.15). Jej autor, Svātmārāma, wymienia nawet […]

Moha

Moha to jedno z trzech pojęć ważnych w różnych nurtach hinduizmu, w tym także w jodze. Pojęcia te to: lobha (chciwość, pożądliwość), krodha (gniew, zapalczywość) oraz moha (złudzenie, iluzja, zamęt w głowie). Te trzy przypadłości uznawane są często za główne źródło niemoralnych działań, a więc zachowań niezgodnych z zasadami dharmy, które powodują negatywne konsekwencje karmiczne. […]

Mokṣa

Termin mokṣa występuje w wielu nurtach myślenia w Indiach i tłumaczony jest jako „wyzwolenie”, „oświecenie” lub „wyswobodzenie”. W soteriologicznym kontekście odnosi się do wyzwolenia z łańcucha reinkarnacji, a więc ostatecznego wyzwolenia się z cierpienia, które kolejnym wcieleniom towarzyszy. Mokṣa jest zatem równoznaczna z ostatecznym zerwaniem związków ze światem materialnym i pozostawaniem w wolnym od cierpienia, […]

Mudita

Medytacja kojarzy się zwykle z odcięciem się od świata zewnętrznego i kierowaniem uwagi do wewnątrz. Tak zresztą zwykle jest opisywana w jodze klasycznej. W Yogasūtrach Patañjalego cel jogi definiowany jest jako uspokojenie poruszeń świadomości (yogaś cittavṛttinirodhaḥ) (YS 1.2). Jednak także w tym samych Yogasūtrach pojawia się wyraźna wskazówka, że warunkiem osiągnięcia wewnętrznego spokoju jest praca […]

Mudrā

Mudrā jest terminem wieloznacznym, znaczy m.in.  “pieczęć”, “zamek”, “znak”, „gest”. W języku jogi słowem mudrā określa się jednak najczęściej rodzaj praktyki, której celem jest stymulowanie wewnętrznej energii poprzez odpowiednie ułożenie ciała, połączone z pracą z oddechem oraz czasem także z założeniem bandh. Mudrā jest najstarszą opisaną praktyką haṭhayogi, która ma swoje źródła w praktykach tantrycznych. […]