Uḍḍiyāna bandha
Uḍḍiyāna bandha to jedna z mudr wymienianych w dziełach haṭhayogi. Opisują ją na przykład Haṭhapradīpikā oraz Gheraṇḍasaṃhita. Praktykujący ją jogin staje w rozkroku, lekko ugina kolana, kładzie dłonie na kolanach lub powyżej, kierując rozłożone palce dłoni ku dołowi. W takiej stabilnej pozycji, opiera ciężar ramion na dłoniach i otwierając ramiona oraz klatkę piersiową, robi głęboki wdech i wydech do końca, a następnie wstrzymuje oddech i podciąga ku górze przeponę. Brzuch wówczas cofa się i unosi do góry, zaś dolne żebra i cała klatka piersiowa staje się wyraźnie widoczna. Wstrzymując oddech, jogin pozostaje w tej pozycji tak długo, jak pozwala na to jego przygotowanie. Następnie rozluźnia przeponę i bierze wdech, który powinien być swobodny i przyjemny.
Według Haṭhapradīpikā praktyka taka ma przynosić rozliczne korzyści. „(…) Nawet gdy ktoś jest zaawansowany w latach, powinien praktykować ją bez ustanku, aby zachować młodość” – podkreśla (HP 3.57). Dodatkowo, jeśli praktyka „uḍḍīyāny jest solidnie ugruntowana, wyzwolenie [z łańcucha ziemskich wcieleń] następuje spontanicznie”– dodaje. (HP 3.59) Również współcześnie uznaje się, że praktyka uḍḍiyāna bandhy może mieć pozytywne skutki zdrowotne. Jeśli jest stosowana regularnie, wzmacnia organy wewnętrze odpowiadające za trawienie oraz wzmacnia i aktywizuje przeponę. Ponieważ przepona podnosząc się wywiera delikatny nacisk na osierdzie, uważa się, że praktyka ta może również mieć pozytywny wpływ na nasze serce i układ krążenia. Wstrzymanie oddechu natomiast wzmacnia nasz układ oddechowy. Uḍḍiyāna bandha może być także stosowana jako terapia w przypadku zaparć. Wówczas przed praktyką należy wypić szklankę ciepłej wody.
Uḍḍiyāna bandha to praktyka mocna i podwyższająca ciśnienie. Dlatego zaleca się powstrzymanie od niej w przypadku chorób serca, układu krążenia i nadciśnienia. Uḍḍiyāna bandhy nie praktykuje się także w czasie ciąży i miesiączki lub w przypadku bólów brzucha. Ponieważ podczas zakładania tej bandhy wywieramy silny nacisk na cały układ trawienny, praktykuje się ją najlepiej na czczo lub w kilka godzin po delikatnym posiłku. Zarówno Haṭhapradīpikā jak i współczesne teksty zalecają, aby praktykę uḍḍiyāna bandhy rozpoczynać jedynie pod kierunkiem doświadczonego nauczyciela.
Współcześnie niekiedy pojęcia bandha używa się szerzej, także w oderwaniu od praktyki mudr. W niektórych stylach jogi podkreśla się np. znaczenie aktywacji dolnych, poprzecznych mięśni brzucha podczas praktyki asan. Aktywację taką nazywa się wówczas również uḍḍiyāna bandhą, zaś jej celem jest położenie większego nacisku na oddychanie klaką piersiową (w kontraście do tzw. oddechu brzusznego), co ma wpływ na pogłębienie oddechu i wzbudzenie większej energii w ciele. Nie jest to jednak praktyka opisywana przez klasyczne dzieła haṭhayogi.