Pojęcie samatva występuje w jednej z najsłynniejszych definicji jogi, którą znajdujemy w Bhagavadgītā. Samatva jest rzeczownikiem powstałym od przymiotnika sama, który znaczy m.in. „taki sam”, „niezmienny”, „neutralny”, „kompletny” i samatva takie właśnie będzie miał konotacje. W języku jogi jednak najczęściej tłumaczy się go jako „spokój umysłu” lub „wewnętrzną równowagę”. W Bhagavadgītā Kṛṣṇa formułuje myśl, że […]
Samāpatti w Sanskrycie oznacza osiągnięcie czegoś, dojście do celu, przyjęcie pierwotnej formy. Ale w języku jogi, a także w buddyzmie, terminem tym określa się specjalną formę medytacji. W Yogasūtrach Patañjalego znaleźć można bardzo szczegółowy opis samāpatti, jako techniki progresywnej medytacji, dzięki której jogin stopniowo wnika w prawdziwą naturę obiektu, będącego przedmiotem skupienia uwagi. Patañjali definiuje […]
Saṃkalpa to termin wieloznaczny, występujący w hinduizmie, buddyzmie, a także teorii jogi. Ma wiele znaczeń. Czasami tłumaczy go się jako wola, determinacja, intencja, pragnienie, cel. Innym razem jako idea, refleksja lub wyobrażenie. Saṃkalpa to także mocne postanowienie, przyrzeczenie lub ślubowanie. Według przekonań wielu indyjskich myślicieli i joginów wszystkie nasze działania i – co za tym […]
Słowo „saṃsāra” powstało w ze zbitki słowa “sam”, które oznacza „połączenie”, „łączenie” „bycie razem” oraz słowa „sāra”, które niesie z sobą pojęcia ruchu, stanu przepływu, wędrówki. Zgodnie z dominującą w Indiach wiarą w teorię reinkarnacji saṃsāra jest stanem obecnym, naszą wędrówką poprzez doświadczenia życia, a więc także poprzez towarzyszące mu przyjemności i cierpienie. Wraz z […]
Według teorii jogi każde działanie i każda myśl pozostawia w naszej świadomości subtelny ślad. Ten ślad to saṃskāra – wspomnienie, odcisk przeszłych działań i myśli. Saṃskāra działa trochę jak nasionko. Jeżeli w przyszłości pojawią się po temu sprzyjające okoliczności, zacznie kiełkować i przerodzi się w roślinę, która wyda kolejne nasionka. Im częściej powtarzamy zatem jakieś […]
Santoṣa tłumaczona jest jako zadowolenie, uspokojenie i satysfakcja. Santoṣa to akceptacja wszystkiego tego, co jest i co nas spotyka – akceptacja wynikająca nie tyle z rezygnacji czy poddania się, ale z poczucia spełnienia i wewnętrznego spokoju. We współczesnym świecie nie łatwo zasadę tę stosować. Żyjemy w cywilizacji nienasycenia, ciągłej pogoni za tym, żeby mieć więcej, […]
Satya znaczy „prawdziwy”, „rzeczywisty”, „szczery” i „prawdomówny”. W teorii jogi satya najczęściej rozumiana jest właśnie w tym ostatnim znaczeniu i tłumaczona jest jako „prawdomówność”. Według Patañjalego satya jest jedną z pięciu zasad etycznych, które nazywa yamami i które mają porządkować relacje jogina ze światem zewnętrznym. Osoba „ugruntowana w prawdzie” (satyapratiṣṭha) ma – zdaniem autora Yogasūtr […]
Słowo sattva pojawia się dosyć często w tekstach o jodze i Ajurwedzie i zwykle nie jest tłumaczone. Nie ma w tym nic dziwnego, bo termin ten jest wyjątkowo trudny do przełożenia, jego znaczenie zaś zależy od kontekstu, w którym występuje. Najczęściej mówimy o stanie sattva lub stanie sattwicznym (ewentualnie satwicznym), o sattwicznej naturze, sattwicznych praktykach, […]
Słowo śauca oznacza czystość – zarówno w znaczeniu fizycznym czy zewnętrznym, jak i czystość umysłu lub intencji. Śauca jest jednym z pięciu samoograniczeń (niyamy) w jodze Patañjalego, które pozwalają praktykującemu ułożyć prawidłowe relacje z samym sobą. Leon Cyboran tłumaczy niyamy jako praktyki „ascetyczno-mistyczne” i określenie to trafnie oddaje sens praktyki śauca w rozumieniu autora Yogasūtr. […]
Słowo siddhi pojawia się w tekstach o jodze w różnych kontekstach. Czasem po prostu oznacza sukces czy perfekcję, jak na przykład w Dattātreyayogaśāstra, gdzie czytamy, że w jodze „sukces (siddhi) osiąga ten, kto jest zaangażowany w praktykę” (DYŚ 42). Słowo siddhi używane może być jednak na określenie specjalnych umiejętności czy tzw. „jogicznych mocy”, których opisy […]