Abhyāsa

Abhyāsa stanowi jedno z kluczowych pojęć nie tylko w jodze Patañjalego, ale także w praktyce jogi w ogóle. Najbliższym jego tłumaczeniem jest słowo „praktyka”, choć nie do końca oddaje ono bogactwo znaczenia tego terminu. W Sanskrycie słowo to oznacza bowiem powtarzalne lub ciągłe ćwiczenie, dyscyplinę, nawyk lub zwyczaj.

Dla Patañjalego abhyāsa wraz z vairāgya (bezpragnieniowość) były sposobem na zatrzymanie/zniesienie poruszeń świadomości (YS 1.12), a więc w istocie pozwalały na osiągnięcie celu jogi. Dlatego definiował on pojęcie abhyāsa jako „wysiłek w [osiągnięciu] uspokojenia” (sthitau yatna) (YS 1.13). Więcej na ten temat dowiadujemy się z komentarza do Yogasūtr przypisywanego Vyāsie, gdzie czytamy, że abhyāsa to wysiłek, energia i entuzjazm w pragnieniu osiągnięcia celu. (YSBh 1.13). Jednak, aby cel ten osiągnąć potrzebne jest zdaniem Patañjalego spełnienie trzech warunków. Aby abhyāsa miała sens i była skuteczna, powinna trwać dłuższy czas (dīrghakāla), być nieprzerwana (nairantarya) oraz wykonywana z pełnym zaangażowaniem (satkāra). Dopiero wtedy stworzona zostanie trwała podstawa (dṛḍhabhūmi) pod naszą praktykę jogi (YS 1.14).

Współcześnie pojęciu abhyāsa nadaje się nieco węższy zakres znaczeniowy, odnosząc je najczęściej do fizycznych aspektów jogi. Niezależnie jednak od tego, jak jogę definiujemy i czy traktujemy ją jako praktykę umysłu, praktykę duchową czy czysto fizyczne ćwiczenie, sama idea terminu abhyāsa pozostaje niezmiennie aktualna. Nie da się bowiem osiągnąć sukcesu w jodze bez długiej, nieprzerwanej i pełnej oddania praktyki, w którą angażujemy naszą energię, wysiłek i entuzjazm.

Zobacz także dṛḍhabhūmi