Niyama

Słowo niyama tłumaczy się zwykle jako „ograniczanie”, „kontrolowanie”, „ograniczanie” „konieczność” lub „powinność”. Do języka jogi trafiło ono głównie za sprawą Patañjalego, który uznaje niyamy za jeden z ośmiu członów/narzędzi (aṅga) praktyki jogi, obok takich praktyk, jak np. āsana, prāṇāyāma czy dhyāna (medytacja). Autor Yogasūtr wymienia pięć takich powinności: śauca (czystość ciała i umysłu), santoṣa (zadowolenie, uspokojenie, satysfakcja), tapas (samodyscyplina), svādhyāya (samopoznanie, studiowanie klasycznych tekstów, intonowanie mantr) oraz īśvarapraṇidhāna (medytacja nad najwyższym) (YS 2.32)

W odróżnieniu od zasad etycznych jogi, które Patañjali nazywa yamami i które dotyczą raczej relacji jogina ze światem zewnętrznym, niyamy są praktykami skierowanymi do wewnątrz i odnoszą się do osobistych praktyk i samoograniczenia. Według jednego z największych komentatorów Yogasūtr, Vijñanabikṣu, yamy zalecają powstrzymywanie się od pewnych zachowań, niyamy natomiast postulują podejmowanie określonych działań. Można także powiedzieć, że praktyka yam ma na celu ułożenie relacji jogina ze światem zewnętrznym, zaś praktyka niyam służyć ma bardziej ułożeniu relacji z samym sobą. B.K.S Iyengar twierdził, że yamy są uniwersalnymi praktykami społecznymi, podczas gdy niyamy to praktyki indywidualne, konieczne do zbudowania siły charakteru praktykującego.

Przedstawiony przez Patañjalego katalog pięciu niyam nie jest jedynym, z jakim można spotkać się w tekstach poświęconych jodze. Nie zawsze także wszystkie z pięciu powinności opisywanych w Yogasūtrach będą kwalifikowane jako niyama. W Yoga Yājñavalkya oraz w Haṭhapradīpikā praktyka czystości (śauca) zostaje zakwalifikowana jako yama a nie jako niyama. Haṭhapradīpikā wymienia także nie pięć, ale dziesięć niyam, do których zalicza praktyki samodyscypliny (tapas), zadowolenie (santoṣa), pobożność (āstikya), szczodrość (dāna), oddawanie czci najwyższemu (īśvarapūjana), słuchanie recytacji oraz recytowanie kanonicznych tekstów (siddhānta-vākya-śravaṇa), skromność (hrīmati), intonowanie mantr (japa) oraz obrzędy ofiarne (huta). (HP 1.16)