Sauca

Słowo śauca oznacza czystość – zarówno w znaczeniu fizycznym czy zewnętrznym, jak i czystość umysłu lub intencji. Śauca jest jednym z pięciu samoograniczeń (niyamy) w jodze Patañjalego, które pozwalają praktykującemu ułożyć prawidłowe relacje z samym sobą. Leon Cyboran tłumaczy niyamy jako praktyki „ascetyczno-mistyczne” i określenie to trafnie oddaje sens praktyki śauca w rozumieniu autora Yogasūtr. Jego zdaniem bowiem dzięki codziennym ablucjom jogin uświadamia sobie marność własnego ciała, co wywołuje w nim poczucie dystansu nie tylko do własnej cielesności (svāṅga-jugupsā), ale zniechęca go również do kontaktu z innymi (YS 2.40).  Takie ascetyczne rozumienie pojęcia śauca sprzyjać miało przestrzeganiu celibatu (brahmacarya) – twierdzi komentator dzieła Patañjalego P.V. Karambelkar. Zdaniem Hariharānandy Āraṇyi natomiast, ta niechęć do wchodzenia w kontakty z innymi przeradza się w pozbawioną elementów zmysłowości życzliwość oraz współczucie skierowane do wszystkich ludzi. Z kolei praktyka śaucy w odniesieniu do umysłu owocuje według Patañjalego stanem radości, skupienia uwagi w jednym punkcie (ekāgrya), pełną kontrolą zmysłów oraz możliwością bezpośredniego postrzegania siebie (YS 2.41).

Dla osób współcześnie praktykujących jogę i funkcjonujących w życiu społecznym praktyka śaucy nabiera nieco innego wymiaru. Aktualny pozostaje zapewne postulat utrzymywania czystości umysłu, a więc np. nie zaśmiecanie go niepotrzebnymi informacjami, ciągłymi interakcjami w mediach społecznościowych, złymi emocjami czy bezwolnym podążaniem za najrozmaitszymi doznaniami zmysłowymi. Dzięki takiej czystości umysłu łatwiej bowiem utrzymać skupienie uwagi na rzeczach ważnych i samej praktyce jogi. W sensie fizycznym śauca kojarzona jest natomiast z utrzymywaniem ciała w czystości nie tylko w sensie zewnętrznym, ale także dbanie o to, jakie pokarmy spożywamy, wyrzeczenie się lub ograniczenie używek oraz umiar w jedzeniu. B.K.S. Iyengar podkreślał, że ciało, jako świątynia duszy, powinno być utrzymywane w czystości poprzez praktykę āsan i prāṇāyāmy, które mają działanie oczyszczające na poziomie fizycznym, fizjologicznym oraz mentalnym. Dzięki temu ciało staje się skutecznym narzędziem do duchowych poszukiwań.