Bhagavadgītā rekomenduje dyscyplinę mowy (vāṅmaya tapas). Oprócz takich oczywistych rzeczy jak mówienie prawdy (satya) czy wypowiadanie się jedynie wówczas, kiedy przynosi to pożytek (priyahita), zaleca także anudvegakaraṃ vākyam – czyli mowę, która nie budzi poruszenia. Zdaniem Gīty zatem – zanim się w jakieś sprawie wypowiemy – warto zastanowić się nad konsekwencjami naszych słów, nad tym, […]
Ze słowem śānti spotykamy się podczas praktyki jogi głównie intonując mantry. Wiele z nich kończymy właśnie dźwiękiem OṂ, po którym następuje trzykrotne „śāntiḥ, śāntiḥ, śāntiḥ”. Samo słowo pochodzi od rdzenia √śam, który znaczy m.in. bycie spokojnym. W zależności od kontekstu śānti tłumaczy się m.in. jako: spokój, cisza, spokój umysłu, unikanie bólu, a także pokój, dobrobyt, […]
Abhiniveśa czasem tłumaczy się jako lęk przed śmiercią, ale bardziej poprawnym tłumaczeniem byłoby „[uporczywe] przywiązanie [do życia]”. Słowo abhiniveśa zawiera w sobie upór, intensywność i przywiązanie właśnie. Samo niveśa oznacza miejsce pobytu lub miejsce zamieszkiwania. W języku jogi strach przed śmiercią ma zatem swoje źródło w głębokim zakorzenieniu się w otaczającej nas rzeczywistości, a więc […]
Abhyāsa stanowi jedno z kluczowych pojęć nie tylko w jodze Patañjalego, ale także w praktyce jogi w ogóle. Najbliższym jego tłumaczeniem jest słowo „praktyka”, choć nie do końca oddaje ono bogactwo znaczenia tego terminu. W Sanskrycie słowo to oznacza bowiem powtarzalne lub ciągłe ćwiczenie, dyscyplinę, nawyk lub zwyczaj. Dla Patañjalego abhyāsa wraz z vairāgya (bezpragnieniowość) […]
Ahiṃsā tłumaczy się najczęściej jako niekrzywdzenie. Samo słowo pochodzi od rdzenia „hiṃs” (ranić, zabijać, niszczyć), zaś przedrostek „a” oznacza zaprzeczenie tych czynności. Ahiṃsā pojawia się w Yogasūtrach Patañjalego, jako podstawowa zasada etyczna, której podporządkowane są pozostałe reguły postępowania i odnosi się do wszystkich żywych istot. Według Patañjalego, ahiṃsā jest zasadą uniwersalną, a więc obowiązuje niezależnie […]
Ālambana znaczy dosłownie „podstawa” lub „fundament”. Samo słowo pochodzi od rdzenia √lamb, który znaczy „wisieć”, można więc ālambana tłumaczyć także jako „punkt zawieszenia”. Termin ten występuje w Yogasūtrach Patañjalego w kontekście praktyki medytacji i oznacza coś, na czym ma się w pełni skupiać czy zawieszać uwaga medytującego. Patañjali nie określa dokładnie czym taki punkt skupienia […]
Pojęcie „ānanda” oznacza w Sanskrycie szczęście, radość, zadowolenie i rozkosz, także tę fizyczną. Zwykle kiedy na co dzień mówimy o radości czy szczęściu mamy na myśli pewien emocjonalny stan, który został spowodowany lub wywołany przez jakieś doznanie zmysłowe, wydarzenie lub interakcję ze światem zewnętrznym. Nawet kiedy odczuwamy stan radości, której źródła nie do końca potrafimy […]
Słowo aṅga znaczy „człon” lub „element” (np. ciała) albo „wydzielona część” (np. dyscypliny naukowej). W tekstach poświęconych praktyce jogi czasem tłumaczy się je również jako „narzędzie”. W języku jogi aṅga występuje zwykle w połączeniu z liczebnikiem i stanowi nazwę metody jogi, która składa się z określonej w ten sposób liczby członów lub elementów. Najsłynniejszym systemem […]
Anuloma viloma jest nazwą jednej z praktyk oddechowych potocznie nazywaną czasem prāṇāyāmą, choć według takich dzieł haṭhayogi, jak np. Haṭhapradīpikā czy Gheraṇḍasaṃhitā nie jest wprost określana tym mianem. Samo słowo anuloma w Sanskrycie znaczy dosłownie „z włosem”, zaś viloma oznacza „pod włos”. W kontekście praktyk oddechowych należy jednak rozumieć określenia te nieco bardziej metaforycznie – […]
Termin anuṣṭhāna nie jest prosty do przetłumaczenia. Pierwszy element tego słowa – część (anu) – oznacza podążanie za czymś. Drugi – (sṭhāna) znaczy miejsce lub bycie osadzonym/osiadłym w jakimś miejscu. A zatem w terminie anuṣṭhāna znajdziemy dążenie do osiągnięcia jakiegoś celu lub osadzenia się w jakimś miejscu. Według Desikachara, ucznia wielkiego Krishnamacharyi, anuṣṭhāna jest zawansowanym […]