Nāḍīśodhana
Technika oddechowa, której celem jest oczyszczenie nāḍī – czyli kanałów energetycznych. Więcej patrz – anuloma viloma
A
S
OMLINE
Niyama
Słowo niyama tłumaczy się zwykle jako „ograniczanie”, „kontrolowanie”, „ograniczanie” „konieczność” lub „powinność”. Do języka jogi trafiło ono głównie za sprawą Patañjalego, który uznaje niyamy za jeden z ośmiu członów/narzędzi (aṅga) praktyki jogi, obok takich praktyk, jak np. āsana, prāṇāyāma czy dhyāna (medytacja). Autor Yogasūtr wymienia pięć takich powinności: śauca (czystość ciała i umysłu), santoṣa (zadowolenie, […]
OM
Praktyce jogi towarzyszy czasem intonowanie mantr, które z reguły rozpoczyna i kończy dźwięk OṂ. Wymawia się go w istocie A-U-M i jest on jedną z najstarszych mantr. Tradycyjnie uważa się, że mantra OṂ została „zasłyszana” przez mędrców medytujących u podnóża Himalajów. Przypisuje się jej więc wielką moc. Według niektórych to właśnie z dźwięku OṂ powstał […]
Prakāśa
Prakāśa w Sanskrycie znaczy dosłownie „jasność”, „świetlistość” lub „światło”. W języku jogi słowo to jest jednak często także używane jako synonim terminu sattva, a więc stanu wewnętrznej jasności i idealnej równowagi, którego nie zakłóca ani pobudzenie (rajas) ani apatia (tamas). Termin ten występuje kilka razy w Yogasūtrach Patañjalego. Jego zdaniem na przykład, dzięki praktyce prāṇāyāmy […]
Prāṇa
Prāṇa to nie tylko termin wieloznaczny, ale także głęboko osadzony w hinduizmie oraz teorii jogi i Ajurwedy. W zależności od kontekstu tłumaczy go się jako „siła życiowa”, „energia”, „wigor”, „oddech” lub „wdech”. Samo słowo powstało z połączenia przedrostka „pra”, który znaczy oznacza ruch do przodu, oraz słowa „ana”, które oznacza oddech. Zgodnie z teorią jogi […]
Prāṇāyāma
„Prāṇa” znaczy oddech, „ayāma” to kontrola; prāṇāyāma zatem to kontrola oddechu. Prāṇāyāma jest jedną z najstarszych udokumentowanych praktyk jogi. Była praktykowana jako rodzaj tapas (praktyki ascetyczne, dyscyplinujące) już w czasach historycznego Buddy (2500 lat temu). Jeszcze wcześniej o znaczeniu oddechu w praktyce kontroli umysłu wspomina Chāndogyopaniṣad. Kilka wieków później Mahābhārata wymienia prāṇāyāmę jako jedną z […]
Prātibha
Prātibha znaczy “intuicja”, „inspiracja” lub „przebłysk zrozumienia” i jest pojęciem używanym zarówno w teorii jogi, tantrze, jak i hinduskiej poetyce (kāvyaśāstra). Według tej ostatniej prātibha to intuicja, której źródeł szukać należy w poprzednich wcielaniach i która jest podstawą wszelkiej poetyckiej twórczości. W tantrze z kolei prātibha kojarzona jest m.in. z intuicyjnym geniuszem twórczym Śivy i […]
Pratyāhāra
Termin pratyāhāra w języku jogi tłumaczony jest jako „wycofanie [zmysłów]”, a praktyka tak nazywana stanowi jeden z ośmiu członów jogi (aṣṭaṅga) w klasycznej jodze Patañjalego. Samo słowo jest połączeniem przedrostka prati (do siebie) oraz rzeczownika āhāra (zabieranie). W Yogasūtrach czytamy, że pratyāhāra powstaje, gdy nasze zmysły „nie wchodzą w kontakt ze swymi przedmiotami zmysłów” (svaviṣayāsaṃprayoge) […]
Rāga
„Przywiązanie jest [wynikiem] doświadczenia przyjemności” – twierdzi Patañjali (sukhānuśayī rāgaḥ || YS 2.7 ||). Coś, co było dla nas źródłem radości, przyjemności czy szczęścia pozostawia w naszym umyśle trwały ślad (saṃskāra). Dążymy to powtarzania tego doświadczania, zakładając, że wraz z nim wróci poczucie szczęścia (sukha). Tak właśnie powstaje rāga (przywiązanie, pragnienie). Kiedy na przykład nie […]
Rājayoga
Termin rājayoga dosłownie znaczy “joga królewska”, przez co zwykle rozumie się jogę, która jest najlepsza (jest królem innych rodzajów jogi), jogę prowadząca do króla (czyli najwyższego Ja) lub jogę przeznaczoną dla władców. Określenie to pojawia się od XI wieku w dziełach, które opisują praktyki haṭhayogi, choć w zależności od tekstu może być rozumiane na różne […]