Abhiniveśa czasem tłumaczy się jako lęk przed śmiercią, ale bardziej poprawnym tłumaczeniem byłoby „[uporczywe] przywiązanie [do życia]”. Słowo abhiniveśa zawiera w sobie upór, intensywność i przywiązanie właśnie. Samo niveśa oznacza miejsce pobytu lub miejsce zamieszkiwania. W języku jogi strach przed śmiercią ma zatem swoje źródło w głębokim zakorzenieniu się w otaczającej nas rzeczywistości, a więc […]
Joga jest praktyką wykraczająca poza fizyczne ćwiczenia na elastyczność i siłę. To prawda, że po pewnym czasie można dzięki jodze powiększyć zakres ruchów oraz uelastycznić i wzmocnić ciało (nie ma w tym oczywiście nic nagannego, wręcz odwrotnie), ale praktyka to coś więcej. Sam słowo „praktyka” wydaje się zawierać w sobie postulat regularności, zaangażowania, stałości pewnych […]
Pojęcie „ānanda” oznacza w Sanskrycie szczęście, radość, zadowolenie i rozkosz, także tę fizyczną. Zwykle kiedy na co dzień mówimy o radości czy szczęściu mamy na myśli pewien emocjonalny stan, który został spowodowany lub wywołany przez jakieś doznanie zmysłowe, wydarzenie lub interakcję ze światem zewnętrznym. Nawet kiedy odczuwamy stan radości, której źródła nie do końca potrafimy […]
Termin anuṣṭhāna nie jest prosty do przetłumaczenia. Pierwszy element tego słowa – część (anu) – oznacza podążanie za czymś. Drugi – (sṭhāna) znaczy miejsce lub bycie osadzonym/osiadłym w jakimś miejscu. A zatem w terminie anuṣṭhāna znajdziemy dążenie do osiągnięcia jakiegoś celu lub osadzenia się w jakimś miejscu. Według Desikachara, ucznia wielkiego Krishnamacharyi, anuṣṭhāna jest zawansowanym […]
Avidyā jest jednym z kluczowych terminów teorii jogi. Samo słowo jest zbudowane w formie przeczenia („a” jest w Sanskrycie przedrostkiem negującym) i oznacza niewiedzę, brak zrozumienia lub ignorancję. Avidyā stanowi jedną z głównych przeszkód na drodze jogi i z niej także biorą się inne przeszkody: nasze ego (asmitā), przywiązanie lub pragnienie (rāga), awersja lub niechęć […]
Pojęcie brahmacarya tłumaczy się zwykle jako powściągliwość lub celibat. Samo słowo powstało z połączenia dwóch terminów – Brahma (wedyjski bóg stworzenia lub wieczna i uniwersalna świadomość) oraz carya (zaangażowanie, podążanie za, dążenie do czegoś). Brahmacarya zatem oznacza dążenie do pozostawania w stanie wierności naturze czystej świadomości lub „drogę w kierunku Brahmy”. Praktyka brahmacaryi odnosi się […]
Słowo dharma wywodzi się z rdzenia √dhṛ , który m.in. oznacza „podtrzymywać”, „wspierać”, „nieść”. Dlatego dharma często tłumaczy się jako „obowiązek”. Jednak termin dharma ma daleko szerzy zakres znaczeniowy – używany jest także bowiem w znaczeniu prawa moralnego, społecznego porządku, przeznaczenia, powołania, a także czynności związanych z rytuałami wedyjskimi. Jeżeli zatem mówimy o zachowaniu dharmicznym […]
Słowo duḥkha znaczy dosłownie w Sanskrycie „złe miejsce”, ale tłumaczy się je najczęściej jako niewygodę, nieszczęście lub cierpienie i jest ono jednym z kluczowych pojęć w jodze, buddyzmie, dżinizmie, i wielu innych nurtach filozofii powstałych na kontynencie indyjskim. Można powiedzieć, że pytanie o źródła cierpienia i sposób na wyzwolenie się z niego było kwestią, której […]
Słowo dvandva w języku jogi tłumaczy się najczęściej jako „para przeciwieństw”. Występuje ono w Yogasūtrach Patañjālego, ale jako koncept jest także obecne w innych, ważnych dla teorii jogi tekstach. Dla Patañjālego dvandva powstaje w wyniku praktyki asan, a właściwie w wyniku pozostawania w wygodnej i stabilnej asanie (sthirasukham āsanam) (YS 2.46). Jeśli stan uda się […]
Dveṣa – czyli awersja, niechęć, wrogość – jest lustrzanym odbiciem rāga. Ta druga powstaje w wyniku doświadczania przyjemności, ta pierwsza „jest wynikiem cierpienia” (duḥkhānuśayī dveṣaḥ) – twierdzi Patañjali (YS 2.8). W efekcie przeszłych, nieprzyjemnych czy bolesnych doświadczeń nosimy w sobie zatem awersję do pewnych sytuacji, działań czy osób i staramy się unikać ich w przyszłości, […]