Abhiniveśa czasem tłumaczy się jako lęk przed śmiercią, ale bardziej poprawnym tłumaczeniem byłoby „[uporczywe] przywiązanie [do życia]”. Słowo abhiniveśa zawiera w sobie upór, intensywność i przywiązanie właśnie. Samo niveśa oznacza miejsce pobytu lub miejsce zamieszkiwania. W języku jogi strach przed śmiercią ma zatem swoje źródło w głębokim zakorzenieniu się w otaczającej nas rzeczywistości, a więc […]
Ahiṃsā tłumaczy się najczęściej jako niekrzywdzenie. Samo słowo pochodzi od rdzenia „hiṃs” (ranić, zabijać, niszczyć), zaś przedrostek „a” oznacza zaprzeczenie tych czynności. Ahiṃsā pojawia się w Yogasūtrach Patañjalego, jako podstawowa zasada etyczna, której podporządkowane są pozostałe reguły postępowania i odnosi się do wszystkich żywych istot. Według Patañjalego, ahiṃsā jest zasadą uniwersalną, a więc obowiązuje niezależnie […]
Współczesny świat oparty jest w dużej mierze na konsumpcji. Wszechobecne reklamy kreują w nas nie zawsze prawdziwe potrzeby. Aby je zrealizować, kupujemy wiele rzeczy, których często naprawdę nie potrzebujemy. Aparigraha jest antytezą takiego stylu życia. Jako jedna z zasad etycznych jogi (tzw. yamy), zachęca nas do wstrzemięźliwości, nie gromadzenia przedmiotów ponad miarę i wyrzeczenia się […]
Kiedy mówimy āsana, myślimy najczęściej o pozycji jogicznej. Co ciekawe, przez wiele wieków słowo to oznaczało po prostu pozycję siedzącą przyjmowaną podczas praktyki medytacji. Było to zgodne ze słownikową definicją pojęcia āsana w Sanksrycie – czyli siedzieć, siedzisko, siedzenie, pozycja siedząca. Pierwsze pozycje niesiedzące pojawiły się dopiero mniej więcej 1000 lat temu. W dziele Vimānārcanākalpa […]
Słowo haṭha znaczy „siła”, „upór”, „zawziętość”. W takim znaczeniu występowało ono również najczęściej w pierwszych tekstach poświęconym jodze . Początkowo zatem, haṭhayoga była utożsamiana w metodą „wysiłkową”, a więc wymagającą trudu oraz uporu i rekomendowano ją jedynie, gdy “zwykła” (np. bardziej medytacyjna) praktyka nie przynosiła oczekiwanych skutków. Dopiero z czasem termin haṭha zaczął zmieniać swe […]
„Prāṇa” znaczy oddech, „ayāma” to kontrola; prāṇāyāma zatem to kontrola oddechu. Prāṇāyāma jest jedną z najstarszych udokumentowanych praktyk jogi. Była praktykowana jako rodzaj tapas (praktyki ascetyczne, dyscyplinujące) już w czasach historycznego Buddy (2500 lat temu). Jeszcze wcześniej o znaczeniu oddechu w praktyce kontroli umysłu wspomina Chāndogyopaniṣad. Kilka wieków później Mahābhārata wymienia prāṇāyāmę jako jedną z […]
„Przywiązanie jest [wynikiem] doświadczenia przyjemności” – twierdzi Patañjali (sukhānuśayī rāgaḥ || YS 2.7 ||). Coś, co było dla nas źródłem radości, przyjemności czy szczęścia pozostawia w naszym umyśle trwały ślad (saṃskāra). Dążymy to powtarzania tego doświadczania, zakładając, że wraz z nim wróci poczucie szczęścia (sukha). Tak właśnie powstaje rāga (przywiązanie, pragnienie). Kiedy na przykład nie […]
Saṃkalpa to termin wieloznaczny, występujący w hinduizmie, buddyzmie, a także teorii jogi. Ma wiele znaczeń. Czasami tłumaczy go się jako wola, determinacja, intencja, pragnienie, cel. Innym razem jako idea, refleksja lub wyobrażenie. Saṃkalpa to także mocne postanowienie, przyrzeczenie lub ślubowanie. Według przekonań wielu indyjskich myślicieli i joginów wszystkie nasze działania i – co za tym […]
Słowo „saṃsāra” powstało w ze zbitki słowa “sam”, które oznacza „połączenie”, „łączenie” „bycie razem” oraz słowa „sāra”, które niesie z sobą pojęcia ruchu, stanu przepływu, wędrówki. Zgodnie z dominującą w Indiach wiarą w teorię reinkarnacji saṃsāra jest stanem obecnym, naszą wędrówką poprzez doświadczenia życia, a więc także poprzez towarzyszące mu przyjemności i cierpienie. Wraz z […]
Według teorii jogi każde działanie i każda myśl pozostawia w naszej świadomości subtelny ślad. Ten ślad to saṃskāra – wspomnienie, odcisk przeszłych działań i myśli. Saṃskāra działa trochę jak nasionko. Jeżeli w przyszłości pojawią się po temu sprzyjające okoliczności, zacznie kiełkować i przerodzi się w roślinę, która wyda kolejne nasionka. Im częściej powtarzamy zatem jakieś […]