Anuloma viloma jest nazwą jednej z praktyk oddechowych potocznie nazywaną czasem prāṇāyāmą, choć według takich dzieł haṭhayogi, jak np. Haṭhapradīpikā czy Gheraṇḍasaṃhitā nie jest wprost określana tym mianem. Samo słowo anuloma w Sanskrycie znaczy dosłownie „z włosem”, zaś viloma oznacza „pod włos”. W kontekście praktyk oddechowych należy jednak rozumieć określenia te nieco bardziej metaforycznie – […]
Słowo bandha pochodzi od rdzenia √badh, który znaczy „wiązać”, „krępować”, „ograniczać”, „zamykać” . W praktyce jogi pojęcie to oznaczać będzie zatem „wiązanie”, „zamykanie”, „ograniczanie” poprzez (fizyczne i energetyczne) uaktywnienie określonych partii ciała. W haṭhayodze stosowanie bandh jest integralną częścią praktykowania prāṇāyāmy oraz mudr i towarzyszy im zwykle zatrzymanie oddechu (kumbhaka). Pierwsze wzmianki o bandhach pojawiają się […]
Bhastrikā to jedna z ośmiu prāṇāyām, czyli praktyk oddechowych, wymienianych przez m.in. Haṭhapradīpikę. Jest to prāṇāyāma nietypowa, bo łącząca technikę szybko-oddechową z wolno-oddechową. W pierwszej fazie (szybko-oddechowej) praktykujący jogin robi serię szybkich wdechów i wydechów nosem, przy czym wydech jest mocny i aktywny, wywoływany przez nagłe wciągnięcie pępka, zaś wdech jest pasywny i generowany w […]
Termin kumbhaka używany jest najczęściej jako określenie na wstrzymanie oddechu podczas praktyki prāṇāyāmy – czyli jogicznych praktyk oddechowych. Według niektórych pojęcie to wywodzi się od słowa kumbha (garnek, dzbanek) i ma przyrównywać wypełniony powietrzem tułów jogina do pełnego wody garnka. W praktyce prāṇāyāmy wyróżnia się różne rodzaje kumbhaki. Zatrzymanie oddechu z płucami pełnymi powietrza (na […]
Prāṇa to nie tylko termin wieloznaczny, ale także głęboko osadzony w hinduizmie oraz teorii jogi i Ajurwedy. W zależności od kontekstu tłumaczy go się jako „siła życiowa”, „energia”, „wigor”, „oddech” lub „wdech”. Samo słowo powstało z połączenia przedrostka „pra”, który znaczy oznacza ruch do przodu, oraz słowa „ana”, które oznacza oddech. Zgodnie z teorią jogi […]
„Prāṇa” znaczy oddech, „ayāma” to kontrola; prāṇāyāma zatem to kontrola oddechu. Prāṇāyāma jest jedną z najstarszych udokumentowanych praktyk jogi. Była praktykowana jako rodzaj tapas (praktyki ascetyczne, dyscyplinujące) już w czasach historycznego Buddy (2500 lat temu). Jeszcze wcześniej o znaczeniu oddechu w praktyce kontroli umysłu wspomina Chāndogyopaniṣad. Kilka wieków później Mahābhārata wymienia prāṇāyāmę jako jedną z […]
Słowo ujjāyī ma nie do końca jasne pochodzenie. Według niektórych powstaje z połączenie przedrostka „ud” (do góry, ponad) oraz rdzenia „ji” (zwyciężać) i oznacza „bycie zwycięskim” lub „tego, który zwycięża”. Według Kuvalayanandy jednak przedrostek „ud” tłumaczony może być także jako „głośny”, zaś słowo „jaya” jest częścią tradycyjnego sposobu pozdrawiania się w Indiach, które zwykle wymawia […]
Słowo vāyu znaczy „wiatr”, „oddech”, „powietrze” lub „energia życiowa”. W wedyjskim panteonie Vāyu to bóg wiatru. W teorii jogi termin vāyu kojarzony jest jednak głównie z teorią pięciu vāyu, a więc pięciu energii lub pięciu rodzajów prāṇy, które odpowiadają za dobrostan człowieka. Każdy z tych rodzajów vāyu odpowiada za inny aspekt naszego funkcjonowania zarówno na […]