Abhiniveśa czasem tłumaczy się jako lęk przed śmiercią, ale bardziej poprawnym tłumaczeniem byłoby „[uporczywe] przywiązanie [do życia]”. Słowo abhiniveśa zawiera w sobie upór, intensywność i przywiązanie właśnie. Samo niveśa oznacza miejsce pobytu lub miejsce zamieszkiwania. W języku jogi strach przed śmiercią ma zatem swoje źródło w głębokim zakorzenieniu się w otaczającej nas rzeczywistości, a więc […]
Ahiṃsā tłumaczy się najczęściej jako niekrzywdzenie. Samo słowo pochodzi od rdzenia „hiṃs” (ranić, zabijać, niszczyć), zaś przedrostek „a” oznacza zaprzeczenie tych czynności. Ahiṃsā pojawia się w Yogasūtrach Patañjalego, jako podstawowa zasada etyczna, której podporządkowane są pozostałe reguły postępowania i odnosi się do wszystkich żywych istot. Według Patañjalego, ahiṃsā jest zasadą uniwersalną, a więc obowiązuje niezależnie […]
Ālambana znaczy dosłownie „podstawa” lub „fundament”. Samo słowo pochodzi od rdzenia √lamb, który znaczy „wisieć”, można więc ālambana tłumaczyć także jako „punkt zawieszenia”. Termin ten występuje w Yogasūtrach Patañjalego w kontekście praktyki medytacji i oznacza coś, na czym ma się w pełni skupiać czy zawieszać uwaga medytującego. Patañjali nie określa dokładnie czym taki punkt skupienia […]
Współczesny świat oparty jest w dużej mierze na konsumpcji. Wszechobecne reklamy kreują w nas nie zawsze prawdziwe potrzeby. Aby je zrealizować, kupujemy wiele rzeczy, których często naprawdę nie potrzebujemy. Aparigraha jest antytezą takiego stylu życia. Jako jedna z zasad etycznych jogi (tzw. yamy), zachęca nas do wstrzemięźliwości, nie gromadzenia przedmiotów ponad miarę i wyrzeczenia się […]
Kiedy mówimy āsana, myślimy najczęściej o pozycji jogicznej. Co ciekawe, przez wiele wieków słowo to oznaczało po prostu pozycję siedzącą przyjmowaną podczas praktyki medytacji. Było to zgodne ze słownikową definicją pojęcia āsana w Sanksrycie – czyli siedzieć, siedzisko, siedzenie, pozycja siedząca. Pierwsze pozycje niesiedzące pojawiły się dopiero mniej więcej 1000 lat temu. W dziele Vimānārcanākalpa […]
Słowo bandha pochodzi od rdzenia √badh, który znaczy „wiązać”, „krępować”, „ograniczać”, „zamykać” . W praktyce jogi pojęcie to oznaczać będzie zatem „wiązanie”, „zamykanie”, „ograniczanie” poprzez (fizyczne i energetyczne) uaktywnienie określonych partii ciała. W haṭhayodze stosowanie bandh jest integralną częścią praktykowania prāṇāyāmy oraz mudr i towarzyszy im zwykle zatrzymanie oddechu (kumbhaka). Pierwsze wzmianki o bandhach pojawiają się […]
Słowo duḥkha znaczy dosłownie w Sanskrycie „złe miejsce”, ale tłumaczy się je najczęściej jako niewygodę, nieszczęście lub cierpienie i jest ono jednym z kluczowych pojęć w jodze, buddyzmie, dżinizmie, i wielu innych nurtach filozofii powstałych na kontynencie indyjskim. Można powiedzieć, że pytanie o źródła cierpienia i sposób na wyzwolenie się z niego było kwestią, której […]
Słowo haṭha znaczy „siła”, „upór”, „zawziętość”. W takim znaczeniu występowało ono również najczęściej w pierwszych tekstach poświęconym jodze . Początkowo zatem, haṭhayoga była utożsamiana w metodą „wysiłkową”, a więc wymagającą trudu oraz uporu i rekomendowano ją jedynie, gdy “zwykła” (np. bardziej medytacyjna) praktyka nie przynosiła oczekiwanych skutków. Dopiero z czasem termin haṭha zaczął zmieniać swe […]
„Prāṇa” znaczy oddech, „ayāma” to kontrola; prāṇāyāma zatem to kontrola oddechu. Prāṇāyāma jest jedną z najstarszych udokumentowanych praktyk jogi. Była praktykowana jako rodzaj tapas (praktyki ascetyczne, dyscyplinujące) już w czasach historycznego Buddy (2500 lat temu). Jeszcze wcześniej o znaczeniu oddechu w praktyce kontroli umysłu wspomina Chāndogyopaniṣad. Kilka wieków później Mahābhārata wymienia prāṇāyāmę jako jedną z […]
„Przywiązanie jest [wynikiem] doświadczenia przyjemności” – twierdzi Patañjali (sukhānuśayī rāgaḥ || YS 2.7 ||). Coś, co było dla nas źródłem radości, przyjemności czy szczęścia pozostawia w naszym umyśle trwały ślad (saṃskāra). Dążymy to powtarzania tego doświadczania, zakładając, że wraz z nim wróci poczucie szczęścia (sukha). Tak właśnie powstaje rāga (przywiązanie, pragnienie). Kiedy na przykład nie […]