Bhastrikā to jedna z ośmiu prāṇāyām, czyli praktyk oddechowych, wymienianych przez m.in. Haṭhapradīpikę. Jest to prāṇāyāma nietypowa, bo łącząca technikę szybko-oddechową z wolno-oddechową. W pierwszej fazie (szybko-oddechowej) praktykujący jogin robi serię szybkich wdechów i wydechów nosem, przy czym wydech jest mocny i aktywny, wywoływany przez nagłe wciągnięcie pępka, zaś wdech jest pasywny i generowany w […]
Słowo dṛṣṭi oznacza spojrzenie, wzrok lub punkt skupienia wzroku/uwagi. W języku jogi dṛṣṭi oznacza skierowanie wzroku w jakieś ściśle zdefiniowane miejsce podczas praktyki. Koncepcja ta pojawia się już np. w liczącym ponad 2000 lat dziele, jakim jest Bhagavadgītā, gdzie czytamy, że podczas medytacji jogin powinien ciało, szyję i głowę trzymać prosto „…cały czas patrząc na […]
Słowo haṭha znaczy „siła”, „upór”, „zawziętość”. W takim znaczeniu występowało ono również najczęściej w pierwszych tekstach poświęconym jodze . Początkowo zatem, haṭhayoga była utożsamiana w metodą „wysiłkową”, a więc wymagającą trudu oraz uporu i rekomendowano ją jedynie, gdy “zwykła” (np. bardziej medytacyjna) praktyka nie przynosiła oczekiwanych skutków. Dopiero z czasem termin haṭha zaczął zmieniać swe […]
Samo słowo kriyā znaczy dosłownie działanie lub ćwiczenie (np. odnoszące się do ciała), ale w języku jogi kriyā zwykło się tłumaczyć jako „czynność służącą oczyszczaniu ciała” czy po prostu „praktykę oczyszczającą”. Zwykle wyróżnia się sześć takich praktyk, nazywanych także niekiedy ṣaṭkarmani – czy sześcioma działaniami/praktykami. Kriyā to zatem z natury praktyka przygotowująca, której celem jest […]
Kuṇḍalinī to zapewne jeden z najbardziej tajemniczych i wieloznacznych terminów występujących w jodze, tantrze i tantrycznym buddyzmie. Samo słowo pochodzi najprawdopodobniej od słowa kuṇḍala, które oznacza rodzaj kolczyka o spiralnym kształcie. Kuṇḍalinī zatem znaczy dosłownie „ta, która jest zwinięta”. Pojęcie kuṇḍalinī zostaje jednak napełnione różną treścią w zależności od epoki oraz opisujących go autorów. Na […]
Maha znaczy „wielki” mudrā to „pieczęć” lub „zamek”. Mahāmudrā jest jedną z najstarszych, udokumentowanych praktyk haṭhayogi. W przeciwieństwie do popularnych współcześnie mudr, które polegają na specyficznym ułożeniu dłoni (mudrā znaczy także „gest”), mahāmudrā jest w istocie techniką oddechową. Łączy w sobie trzy elementy: pozycję jogiczną (āsana), założenie bandhy oraz wstrzymanie oddechu (kumbhaka). Najstarszym tekstem, w […]
Termin rājayoga dosłownie znaczy “joga królewska”, przez co zwykle rozumie się jogę, która jest najlepsza (jest królem innych rodzajów jogi), jogę prowadząca do króla (czyli najwyższego Ja) lub jogę przeznaczoną dla władców. Określenie to pojawia się od XI wieku w dziełach, które opisują praktyki haṭhayogi, choć w zależności od tekstu może być rozumiane na różne […]
Uḍḍiyāna bandha to jedna z mudr wymienianych w dziełach haṭhayogi. Opisują ją na przykład Haṭhapradīpikā oraz Gheraṇḍasaṃhita. Praktykujący ją jogin staje w rozkroku, lekko ugina kolana, kładzie dłonie na kolanach lub powyżej, kierując rozłożone palce dłoni ku dołowi. W takiej stabilnej pozycji, opiera ciężar ramion na dłoniach i otwierając ramiona oraz klatkę piersiową, robi głęboki […]