Słowo bandha pochodzi od rdzenia √badh, który znaczy „wiązać”, „krępować”, „ograniczać”, „zamykać” . W praktyce jogi pojęcie to oznaczać będzie zatem „wiązanie”, „zamykanie”, „ograniczanie” poprzez (fizyczne i energetyczne) uaktywnienie określonych partii ciała. W haṭhayodze stosowanie bandh jest integralną częścią praktykowania prāṇāyāmy oraz mudr i towarzyszy im zwykle zatrzymanie oddechu (kumbhaka). Pierwsze wzmianki o bandhach pojawiają się […]
Słowo haṭha znaczy „siła”, „upór”, „zawziętość”. W takim znaczeniu występowało ono również najczęściej w pierwszych tekstach poświęconym jodze . Początkowo zatem, haṭhayoga była utożsamiana w metodą „wysiłkową”, a więc wymagającą trudu oraz uporu i rekomendowano ją jedynie, gdy “zwykła” (np. bardziej medytacyjna) praktyka nie przynosiła oczekiwanych skutków. Dopiero z czasem termin haṭha zaczął zmieniać swe […]
Kuṇḍalinī to zapewne jeden z najbardziej tajemniczych i wieloznacznych terminów występujących w jodze, tantrze i tantrycznym buddyzmie. Samo słowo pochodzi najprawdopodobniej od słowa kuṇḍala, które oznacza rodzaj kolczyka o spiralnym kształcie. Kuṇḍalinī zatem znaczy dosłownie „ta, która jest zwinięta”. Pojęcie kuṇḍalinī zostaje jednak napełnione różną treścią w zależności od epoki oraz opisujących go autorów. Na […]
Mudrā jest terminem wieloznacznym, znaczy m.in. “pieczęć”, “zamek”, “znak”, „gest”. W języku jogi słowem mudrā określa się jednak najczęściej rodzaj praktyki, której celem jest stymulowanie wewnętrznej energii poprzez odpowiednie ułożenie ciała, połączone z pracą z oddechem oraz czasem także z założeniem bandh. Mudrā jest najstarszą opisaną praktyką haṭhayogi, która ma swoje źródła w praktykach tantrycznych. […]
W pierwszym rozdziale Yogasūtr Patañjali dokonuje swoistej klasyfikacji osób praktykujących jogę w zależności od stopnia ich zaangażowania oraz wybranej przez nich metody. Pisze on m.in. o tym, że praktykujący może być delikatny, słaby, łagodny (mṛdu), średni (madhya) oraz nadzwyczajny, wykraczający ponad miarę (adhimātra). Podobnie metoda wybrana przez praktykującego może być opisana poprzez te trzy kategorie […]
W Sanskrycie viparīta znaczy odwrócony, zaś słowo karaṇa pochodzi od rdzenia √kṛ – robić. Viparītakaraṇa można zatem tłumaczyć dosłownie jako „robienie odwrócenia” albo „technikę odwrócenia” czy po prostu „pozycję odwróconą”. Według niektórych badaczy karaṇa jest technicznym terminem, który występuje już w tekstach tantrycznych, używanym na określenie rytualnych pozycji ciała przyjmowanych przez praktykującego. Tłumaczenie słowa karaṇa […]
Słowo śakti może mieć wiele znaczeń. W zależności od kontekstu oznaczać może moc, siłę, efektywność, ale także żeńską formę energii lub w tekstach tantrycznych nawet boginię. W zwrocie yathā śakti słowo śakti znaczy jednak „możliwość” czy może raczej „[własne] możliwości”. Zwrot ten pojawia się kilka razy w XV-wiecznym dziele poświęconym jodze, Haṭhapradīpikā i dotyczy różnych […]