Abhiniveśa czasem tłumaczy się jako lęk przed śmiercią, ale bardziej poprawnym tłumaczeniem byłoby „[uporczywe] przywiązanie [do życia]”. Słowo abhiniveśa zawiera w sobie upór, intensywność i przywiązanie właśnie. Samo niveśa oznacza miejsce pobytu lub miejsce zamieszkiwania. W języku jogi strach przed śmiercią ma zatem swoje źródło w głębokim zakorzenieniu się w otaczającej nas rzeczywistości, a więc […]
Ālambana znaczy dosłownie „podstawa” lub „fundament”. Samo słowo pochodzi od rdzenia √lamb, który znaczy „wisieć”, można więc ālambana tłumaczyć także jako „punkt zawieszenia”. Termin ten występuje w Yogasūtrach Patañjalego w kontekście praktyki medytacji i oznacza coś, na czym ma się w pełni skupiać czy zawieszać uwaga medytującego. Patañjali nie określa dokładnie czym taki punkt skupienia […]
Pojęcie „ānanda” oznacza w Sanskrycie szczęście, radość, zadowolenie i rozkosz, także tę fizyczną. Zwykle kiedy na co dzień mówimy o radości czy szczęściu mamy na myśli pewien emocjonalny stan, który został spowodowany lub wywołany przez jakieś doznanie zmysłowe, wydarzenie lub interakcję ze światem zewnętrznym. Nawet kiedy odczuwamy stan radości, której źródła nie do końca potrafimy […]
Termin anuṣṭhāna nie jest prosty do przetłumaczenia. Pierwszy element tego słowa – część (anu) – oznacza podążanie za czymś. Drugi – (sṭhāna) znaczy miejsce lub bycie osadzonym/osiadłym w jakimś miejscu. A zatem w terminie anuṣṭhāna znajdziemy dążenie do osiągnięcia jakiegoś celu lub osadzenia się w jakimś miejscu. Według Desikachara, ucznia wielkiego Krishnamacharyi, anuṣṭhāna jest zawansowanym […]
Avidyā jest jednym z kluczowych terminów teorii jogi. Samo słowo jest zbudowane w formie przeczenia („a” jest w Sanskrycie przedrostkiem negującym) i oznacza niewiedzę, brak zrozumienia lub ignorancję. Avidyā stanowi jedną z głównych przeszkód na drodze jogi i z niej także biorą się inne przeszkody: nasze ego (asmitā), przywiązanie lub pragnienie (rāga), awersja lub niechęć […]
Słowo bandha pochodzi od rdzenia √badh, który znaczy „wiązać”, „krępować”, „ograniczać”, „zamykać” . W praktyce jogi pojęcie to oznaczać będzie zatem „wiązanie”, „zamykanie”, „ograniczanie” poprzez (fizyczne i energetyczne) uaktywnienie określonych partii ciała. W haṭhayodze stosowanie bandh jest integralną częścią praktykowania prāṇāyāmy oraz mudr i towarzyszy im zwykle zatrzymanie oddechu (kumbhaka). Pierwsze wzmianki o bandhach pojawiają się […]
Pojęcie brahmacarya tłumaczy się zwykle jako powściągliwość lub celibat. Samo słowo powstało z połączenia dwóch terminów – Brahma (wedyjski bóg stworzenia lub wieczna i uniwersalna świadomość) oraz carya (zaangażowanie, podążanie za, dążenie do czegoś). Brahmacarya zatem oznacza dążenie do pozostawania w stanie wierności naturze czystej świadomości lub „drogę w kierunku Brahmy”. Praktyka brahmacaryi odnosi się […]
W zależności od kontekstu pojęcie cakra znaczyć może koło, dysk, ale w języku jogi słowem tym określa się najczęściej ważne energetycznie miejsca zlokalizowane w tzw. ciele subtelnym (sūkṣma-sharīra) praktykującego. Cakra (także czakra lub czakram) wywodzi się z tradycji tantrycznej. Zgodnie z nią stanowiła ona punkt skupienia uwagi, który wizualizowany był zwykle w postaci energii przyjmującej […]
Słowo cikitsā pochodzi od rdzenia √kit, który oznacza „leczyć” lub „uzdrawiać” i jest często używane w Ajurwedzie i jodze na określenie działań, których celem jest pozytywne oddziaływanie na zdrowie człowieka. Powstała w okolicach V wieku Amarakośaḥ pisze, że cikitsā oznacza eliminację, zwalczenie lub unikanie choroby (cikitsā ruk-pratikriyā) (2.6.50). A zatem określenie cikitsā może występować w […]
Słowo citta jest terminem wieloznacznym i bywa używane w celu opisania różnych zjawisk w różnych szkołach filozoficznych hinduizmu. Pojęcie to ogrywa ważną rolę w teorii jogi Patañjalego, bo występuje w prawdopodobniej najsłynniejszej definicji jogi, jaką jest yogaś cittavṛttinirodhaḥ (YS 1.2), którą tłumaczy się najczęściej jako „joga jest zatrzymaniem poruszeń świadomości”. Termin citta nie do końca […]