Saṃsāra

Słowo „saṃsāra” powstało w ze zbitki słowa “sam”, które oznacza „połączenie”, „łączenie” „bycie razem” oraz słowa „sāra”, które niesie z sobą pojęcia ruchu, stanu przepływu, wędrówki.  Zgodnie z dominującą w Indiach wiarą w teorię reinkarnacji saṃsāra jest stanem obecnym, naszą wędrówką poprzez doświadczenia życia, a więc także poprzez towarzyszące mu przyjemności i cierpienie. Wraz z naszą śmiercią kończy się jedynie etap tej wędrówki, bo po niej (prędzej czy później) następuje kolejne wcielenie i koło saṃsāry rozpoczyna kolejny obrót. Dlatego słowo „saṃsāra” tłumaczy się często jako „łańcuch karmicznych wcieleń”, „kołowrót narodzin i śmierci” albo „cykl reinkarnacji”. Wyzwolenia się z saṃsāry poszukiwano na różne sposoby. Jednym z nich była joga, która miała zapewnić praktykującym przerwanie łańcucha wcieleń i wyzwolenie się z pełnej cierpienia egzystencji. Inwokacja do Patañjalego, intonowana niekiedy przed praktyką jogi, zawiera np. podziękowanie za to, że joga rozwiewa złudzenia płynące z trucizny cyklu wcieleń (saṃsāra-hālāhala-mohaśāntyai). Wyzwolenie się z saṃsāry jest zatem stanem wolności nie tylko od cierpienia, ale także od najrozmaitszych złudzeń, które zakłócają percepcję rzeczywistości i nie pozwalają nam zrozumieć naszej prawdziwej natury.