Brahmacarya

Pojęcie brahmacarya tłumaczy się zwykle jako powściągliwość lub celibat. Samo słowo powstało z połączenia dwóch terminów – Brahma (wedyjski bóg stworzenia lub wieczna i uniwersalna świadomość) oraz carya (zaangażowanie, podążanie za, dążenie do czegoś). Brahmacarya zatem oznacza dążenie do pozostawania w stanie wierności naturze czystej świadomości lub „drogę w kierunku Brahmy”. Praktyka brahmacaryi odnosi się do praktyki duchowej, polegającej na wyrzeczeniu się codziennych przyjemności, a więc możliwie najprostszego stylu życia, jedzenia jedynie określonych produktów, rezygnacji z używek, itp. Brahmacharya interpretowana jest jednak głównie jako kontrola ekspresji energii seksualnej i w kontekście monastycznym lub w przypadku joginów prowadzących pustelniczy tryb życia oznaczała ścisły celibat. Zapewne w takim sensie używał tego określenia Patañjali w swoich Yogasūtrach. Według niego jogin „ugruntowany w brahmacayi” (brahmacaryapratiṣṭhāyāṃ) pozyskuje „siły żywotne” (virya). (YS 2.38). Dla Patañjalego zatem wstrzemięźliwość seksualna ma charakter praktyczny – pozwala skupić całą energię życiową na praktyce jogi. Wiąże się to również zapewne z głęboko zakorzenionym w teorii jogi przekonaniem, że pragnienie (kāma), w tym także to natury erotycznej, bierze się z rajas (pobudzenie, aktywność), jogin zaś powinien starać się pozostawać w stanie wewnętrznej równowagi i spokoju (sattva), aby być w stanie wyciszyć umysł i oddać się praktyce medytacji.

W przypadku osób, które funkcjonują w życiu społecznym i w naturalny sposób wchodzą w relacje intymne z innymi, praktyka brahmnacaryi ma mniej restrykcyjny wymiar. Polegać będzie bardziej na rozsądnym gospodarowaniu zasobami życiowej energii i nie rozpraszaniu jej na poszukiwaniu przelotnych związków oraz unikaniu instrumentalnego traktowania innych osób, w celu zaspakajania własnych pragnień. W tym kontekście brahmacarya staje się nie tylko sposobem na mądre korzystanie z życiowej energii, ale może być także praktyką budowania dojrzałych relacji z innymi.

Zobacz także – yama