Abhyāsa stanowi jedno z kluczowych pojęć nie tylko w jodze Patañjalego, ale także w praktyce jogi w ogóle. Najbliższym jego tłumaczeniem jest słowo „praktyka”, choć nie do końca oddaje ono bogactwo znaczenia tego terminu. W Sanskrycie słowo to oznacza bowiem powtarzalne lub ciągłe ćwiczenie, dyscyplinę, nawyk lub zwyczaj. Dla Patañjalego abhyāsa wraz z vairāgya (bezpragnieniowość) […]
Joga jest praktyką wykraczająca poza fizyczne ćwiczenia na elastyczność i siłę. To prawda, że po pewnym czasie można dzięki jodze powiększyć zakres ruchów oraz uelastycznić i wzmocnić ciało (nie ma w tym oczywiście nic nagannego, wręcz odwrotnie), ale praktyka to coś więcej. Sam słowo „praktyka” wydaje się zawierać w sobie postulat regularności, zaangażowania, stałości pewnych […]
Ālambana znaczy dosłownie „podstawa” lub „fundament”. Samo słowo pochodzi od rdzenia √lamb, który znaczy „wisieć”, można więc ālambana tłumaczyć także jako „punkt zawieszenia”. Termin ten występuje w Yogasūtrach Patañjalego w kontekście praktyki medytacji i oznacza coś, na czym ma się w pełni skupiać czy zawieszać uwaga medytującego. Patañjali nie określa dokładnie czym taki punkt skupienia […]
Pojęcie „ānanda” oznacza w Sanskrycie szczęście, radość, zadowolenie i rozkosz, także tę fizyczną. Zwykle kiedy na co dzień mówimy o radości czy szczęściu mamy na myśli pewien emocjonalny stan, który został spowodowany lub wywołany przez jakieś doznanie zmysłowe, wydarzenie lub interakcję ze światem zewnętrznym. Nawet kiedy odczuwamy stan radości, której źródła nie do końca potrafimy […]
Słowo aṅga znaczy „człon” lub „element” (np. ciała) albo „wydzielona część” (np. dyscypliny naukowej). W tekstach poświęconych praktyce jogi czasem tłumaczy się je również jako „narzędzie”. W języku jogi aṅga występuje zwykle w połączeniu z liczebnikiem i stanowi nazwę metody jogi, która składa się z określonej w ten sposób liczby członów lub elementów. Najsłynniejszym systemem […]
Słowo asmitā tłumaczy się często jako „ego”, pewnie lepiej byłoby mówić w tym przypadku o błędnym rozumieniu tego kim naprawdę jesteśmy. W jodze Patañjalego asmitā jest jedną kleś– czyli trwałych przypadłości umysłu, które zaburzają percepcję rzeczywistości. Asmitā – w dosłownym tłumaczeniu „ja-jestemność” – jest fałszywym utożsamieniem się z tym wszystkim, co nie stanowi naszej prawdziwej […]
Pojęcie brahmacarya tłumaczy się zwykle jako powściągliwość lub celibat. Samo słowo powstało z połączenia dwóch terminów – Brahma (wedyjski bóg stworzenia lub wieczna i uniwersalna świadomość) oraz carya (zaangażowanie, podążanie za, dążenie do czegoś). Brahmacarya zatem oznacza dążenie do pozostawania w stanie wierności naturze czystej świadomości lub „drogę w kierunku Brahmy”. Praktyka brahmacaryi odnosi się […]
Słowo citta jest terminem wieloznacznym i bywa używane w celu opisania różnych zjawisk w różnych szkołach filozoficznych hinduizmu. Pojęcie to ogrywa ważną rolę w teorii jogi Patañjalego, bo występuje w prawdopodobniej najsłynniejszej definicji jogi, jaką jest yogaś cittavṛttinirodhaḥ (YS 1.2), którą tłumaczy się najczęściej jako „joga jest zatrzymaniem poruszeń świadomości”. Termin citta nie do końca […]
Słowo duḥkha znaczy dosłownie w Sanskrycie „złe miejsce”, ale tłumaczy się je najczęściej jako niewygodę, nieszczęście lub cierpienie i jest ono jednym z kluczowych pojęć w jodze, buddyzmie, dżinizmie, i wielu innych nurtach filozofii powstałych na kontynencie indyjskim. Można powiedzieć, że pytanie o źródła cierpienia i sposób na wyzwolenie się z niego było kwestią, której […]
Słowo dvandva w języku jogi tłumaczy się najczęściej jako „para przeciwieństw”. Występuje ono w Yogasūtrach Patañjālego, ale jako koncept jest także obecne w innych, ważnych dla teorii jogi tekstach. Dla Patañjālego dvandva powstaje w wyniku praktyki asan, a właściwie w wyniku pozostawania w wygodnej i stabilnej asanie (sthirasukham āsanam) (YS 2.46). Jeśli stan uda się […]