Pojęcie „ānanda” oznacza w Sanskrycie szczęście, radość, zadowolenie i rozkosz, także tę fizyczną. Zwykle kiedy na co dzień mówimy o radości czy szczęściu mamy na myśli pewien emocjonalny stan, który został spowodowany lub wywołany przez jakieś doznanie zmysłowe, wydarzenie lub interakcję ze światem zewnętrznym. Nawet kiedy odczuwamy stan radości, której źródła nie do końca potrafimy […]
Słowo dṛṣṭi oznacza spojrzenie, wzrok lub punkt skupienia wzroku/uwagi. W języku jogi dṛṣṭi oznacza skierowanie wzroku w jakieś ściśle zdefiniowane miejsce podczas praktyki. Koncepcja ta pojawia się już np. w liczącym ponad 2000 lat dziele, jakim jest Bhagavadgītā, gdzie czytamy, że podczas medytacji jogin powinien ciało, szyję i głowę trzymać prosto „…cały czas patrząc na […]
Słowo dvandva w języku jogi tłumaczy się najczęściej jako „para przeciwieństw”. Występuje ono w Yogasūtrach Patañjālego, ale jako koncept jest także obecne w innych, ważnych dla teorii jogi tekstach. Dla Patañjālego dvandva powstaje w wyniku praktyki asan, a właściwie w wyniku pozostawania w wygodnej i stabilnej asanie (sthirasukham āsanam) (YS 2.46). Jeśli stan uda się […]
Medytacja kojarzy się zwykle z odcięciem się od świata zewnętrznego i kierowaniem uwagi do wewnątrz. Tak zresztą zwykle jest opisywana w jodze klasycznej. W Yogasūtrach Patañjalego cel jogi definiowany jest jako uspokojenie poruszeń świadomości (yogaś cittavṛttinirodhaḥ) (YS 1.2). Jednak także w tym samych Yogasūtrach pojawia się wyraźna wskazówka, że warunkiem osiągnięcia wewnętrznego spokoju jest praca […]
Medytacja kojarzy się zwykle z odcięciem się od świata zewnętrznego i kierowaniem uwagi do wewnątrz. Tak zresztą zwykle jest opisywana w jodze klasycznej. W Yogasūtrach Patañjalego cel jogi definiowany jest jako uspokojenie poruszeń świadomości (yogaś cittavṛttinirodhaḥ) (YS 1.2). Jednak także w tym samych Yogasūtrach pojawia się wyraźna wskazówka, że warunkiem osiągnięcia wewnętrznego spokoju jest praca […]
Termin pratyāhāra w języku jogi tłumaczony jest jako „wycofanie [zmysłów]”, a praktyka tak nazywana stanowi jeden z ośmiu członów jogi (aṣṭaṅga) w klasycznej jodze Patañjalego. Samo słowo jest połączeniem przedrostka prati (do siebie) oraz rzeczownika āhāra (zabieranie). W Yogasūtrach czytamy, że pratyāhāra powstaje, gdy nasze zmysły „nie wchodzą w kontakt ze swymi przedmiotami zmysłów” (svaviṣayāsaṃprayoge) […]
Pojęcie samatva występuje w jednej z najsłynniejszych definicji jogi, którą znajdujemy w Bhagavadgītā. Samatva jest rzeczownikiem powstałym od przymiotnika sama, który znaczy m.in. „taki sam”, „niezmienny”, „neutralny”, „kompletny” i samatva takie właśnie będzie miał konotacje. W języku jogi jednak najczęściej tłumaczy się go jako „spokój umysłu” lub „wewnętrzną równowagę”. W Bhagavadgītā Kṛṣṇa formułuje myśl, że […]
Słowo tapas pochodzi od rdzenia √tap (żarzyć się, mieć władzę, odczuwać ból). Pierwotnie tapas były praktykami wewnętrznej dyscypliny, które służyły osiąganiu nadzwyczajnych umiejętności (siddhi) i/lub wyzwoleniu się z łańcucha karmicznych wcieleń (mokṣa). Praktyka tapas często polegała wyrzeczeniu się świata, życiu w samotności oraz umartwianiu ciała np. poprzez długotrwałe głodówki, przyjmowanie niewygodnych pozycji na bardzo długi […]
Słowo udvega oznacza rodzaj psychicznego poruszenia, niepokój lub obawę. Być może dobrym jego odpowiednikiem byłoby także współczesne słowo „stres”. Według Desikachara udvega ma miejsce wówczas kiedy tracimy kontrolę nad swoim zachowaniem. Tradycyjnie uważa się, że udvega ma swoje źródło w sześciu emocjach nazywanych ṣadūrmi (dosłownie: sześć fal), które Ajurweda określa czasem mianem chorób umysłu. Są […]
Według znanej definicji Patañjalego vairāgya jest praktyką „kontroli świadomości, która znosi pragnienie widzianych (dṛṣṭa) lub zasłyszanych (ānuśravika) przedmiotów zmysłów (viṣaya)” (YS 1.15). Samo słowo składa się z przedrostka negującego „vi” (który zmienia się w „vai”) oraz słowa „rāga”, które oznacza zamiłowanie, przywiązanie, miłość lub upodobanie do czegoś. Stąd praktyka bezpragnieniowości pociąga za sobą świadomy brak […]